De Verdubbeldame waakt voor vreemdelingen in detentie (158)

Verdubbeldaad 158: Neem deel aan een wake bij een vreemdelingendetentiecentrum (Lies en John)

   
"Er bestaan geen onwettige mensen. Er bestaan onmenselijke wetten." Klare taal op de poster die mensen oproept naar de protestwake bij het detentiecentrum te komen.

In Nederland worden jaarlijks duizenden vreemdelingen opgesloten in speciale gevangenissen. Niet omdat ze iets crimineels hebben gedaan, maar omdat ze niet over de juiste papieren beschikken. Onder hen ook kinderen, ouderen, zieken en zwangere vrouwen. Ze wachten soms maandenlang op behandeling van hun asielverzoek of op uitzetting. Kritieken van Amnesty International en de Ombudsman ten spijt.

Al twee keer eerder is de Verdubbeldame gevraagd iets voor deze mensen te doen. Marianne zette haar aan om de petitie 'Ik schaam me diep' van Amnesty te tekenen (verdubbeldaad 88), en rond de jaarwisseling stuurde ze –in navolging van Franca- ansichtkaartjes aan vluchtelingen in het grenshospitium Schiphol (verdubbeldaad 138). Lies en John kwamen met een voorstel dat nog een beetje meer concrete actie vereiste.

Het verdubbelverzoek

Lies en John vertellen over hun deelname aan protestwakes bij het grenshospitium van Schiphol:

"Wij zijn inmiddels drie maal bij een Schiphol-wake geweest. Het heeft diepe indruk op ons gemaakt, het is heel schrijnend. We hadden tegelijkertijd een gevoel van schaamte: wat zijn wij voor een land, waar mensen die vluchten voor gevangenschap zonder pardon in een (soort) gevangenis worden gezet, ook nog samen met hun kinderen. Wat hebben zij ons misdaan?!

Je hebt het gevoel dat je veel te weinig voor hen kunt doen, je kunt op afstand zwaaien naar sommige mensen die je achter een raam ziet, en naar kinderen! We hopen dat het hen een beetje een hart onder de riem kan steken dat ze merken dat 'men' het weet en dat je er bent.

Je kunt de mensen (natuurlijk) niet te spreken krijgen, maar we hebben vier borden gefabriceerd met aan de ene kant de letters H-O-P-E en aan de andere kant universele symbolen: een peace-teken, een hart, een smile en tralies met een groot rood kruis er doorheen. We gaan er beslist weer heen."

Hier een mooie foto van een Schiphol-wake. En hier... let vooral op die handen onderin (en blijf dan maar eens cool). In een park hebben Lies en John slackliners en jongleurs bezig gezien. Ze zijn van plan hen een keer mee te vragen, om de mensen die voor de ramen staan te kijken wat visueel vermaak te kunnen bieden. Maar eerst sturen ze de Verdubbeldame op pad. De Verdubbeldame gaat niet naar Schiphol, maar naar het uitzetcentrum bij het Rotterdamse vliegveld Zestienhoven.

Prikkeldraad en bitterkoekjes

"Is daar een party?" De meiden bij de bushalte richten hun blik op het groepje mensen dat zich in de verte verzameld heeft. De Verdubbeldame legt uit dat de mensen zijn samengekomen om de vreemdelingen die achter de hoge muren opgesloten zitten een hart onder de riem te steken. "Het is een gevangenis." Dat wisten ze niet. 

"Zullen we ze erbij roepen?" oppert een deelnemer, met een blik op de meiden in de verte. Maar ook zonder die meiden is de opkomst niet teleurstellend. Opvallend is wel de gemiddeld hoge leeftijd van de deelnemers. In het blikveld van een bewakingscamera wordt een beeldje neergezet en een kaarsje aangestoken. Het dooft bijna onmiddellijk. De dertig mannen en vrouwen, die hier vanavond duidelijk niet voor het eerst zijn, gaan er als vanzelfsprekend in een grote cirkel omheen staan. Na een welkomswoord wordt op de wijs van Beethovens 'Ode to joy' een solidariteitslied aangeheven. Voor even overstemt het gezang de overvliegende vliegtuigen.

Een draagbare geluidsinstallatie gaat de kring rond. Het verhaal van Shahram Khosravi wordt verteld, een Iraniër die jaren geleden naar Zweden vluchtte en het inmiddels tot universitair docent culturele antropologie heeft geschopt. De Verdubbeldame maakte bij haar afstudeerscriptie dankbaar gebruik van zijn artikelen. Ze hoort nu dat hij een boek heeft uitgebracht over zijn eigen illegale reis naar Europa, die hij maakte met behulp van een Afghaanse mensensmokkelaar. Ook wordt het verhaal verteld van de Iraaks-Koerdische mensensmokkelaar Ali Haidari en zijn beweegredenen om mensen te helpen vluchten naar het westen.

De protestgroep staat op het plein voor de ingang van het detentiecentrum, met zicht op het spiegelglas van de begane grond en de kantoorruimtes op de eerste verdieping. Het dak is afgezet met prikkeldraad, evenals de blinde muren aan de linker- en rechterkant. Anders dan bij Schiphol zijn alle gedetineerden aan het oog onttrokken. En helaas... andersom dus ook. De mensen die binnen zitten krijgen waarschijnlijk niks mee van wat er zich buiten afspeelt. De Verdubbeldame hoopt dat ze er op z'n minst wel van wéten. Ze vermoedt van wel, want uit de verhalen maakt ze op dat er een bezoekgroep is die de gevangenen geregeld bezoekt. Ook wordt aangekondigd dat de kerstpakkettenactie al in voorbereiding is: voor alle 350 mensen die eind december in het centrum vast zullen zitten zal er een kerstpakket zijn, vol producten die het leed voor heel even kunnen verzachten. Een telefoonkaart met beltegoed. Bodylotion. Die voor de droge huid is favoriet. 

De situatie in Gaza komt aan de orde. Er wordt een minuut stilte gehouden voor de slachtoffers aan Palestijnse én aan Israelische zijde. Ook in het detentiecentrum zit een Palestijn. "Ik wil best terug naar mijn land, wijs Palestina dan maar aan op jullie landkaart," schijnt hij gezegd te hebben tegen een journalist van Occupy Rotterdam. Dan komt ook hier vlucht MH017 voorbij: de crash heeft naaste familieleden van twee mensen die nauw bij het centrum betrokken zijn weggeslagen.

Knabbelend op een symbolisch bitterkoekje herdenken de aanwezigen tenslotte een lijst van vreemdelingen die onlangs het leven hebben gelaten. Twee afgewezen asielzoekers die uit pure wanhoop zelfmoord pleegden. Een asielzoekster die geen adequate medische hulp kreeg. Een vluchteling die omkwam tijdens zijn gevaarlijke vlucht. "We shall overcome" wordt er tenslotte gezongen. Wat de Verdubbeldame nog best een opgave vindt met een bitterkoekje tussen de kiezen. 

De a-religieuze dienst wordt beëindigd. Stil en vol indrukken fietst de Verdubbeldame naar huis, vastbesloten ook een keer met John en Lies mee te gaan naar Schiphol. 

Verdubbelen

Wil je ook een keer aan een wake deelnemen? Dat kan op deze drie locaties:

Schiphol - De wake bij het grenshospitium van Schiphol vindt iedere tweede zondag van de maand plaats van 14:00 tot 15:30 uur: www.schipholwakes.nl

Rotterdam - Bij het uitzetcentrum naast vliegveld Zestienhoven wordt iedere eerste zondag van de maand gewaakt, van 19:00 tot 20:00: www.maraprojecten.nl/rotterdam/welkom-onthaal

Zeist - Elke eerste zondag van de maand vindt er om 16:30 een wake plaats bij detentiecentrum Zeist: www.wakezeist.nl